Η μάχη των Θερμοπυλών 480 π.χ.

Στα στενά των Θερμοπυλών η συμμαχία των Ελλήνων αποφάσισε να παρατάξει την πρώτη γραμμή άμυνας εναντίον των Περσών εισβολέων. Το 480 π.χ. ο Ξέρξης διαπεραιώθηκε στην Ευρώπη με ένα στράτευμα 220.000 μάχιμων αντρών. Μέχρι τον Μαλιακό κόλπο όλα τα βασίλεια και οι πόλεις υποτάχτηκαν αμαχητί. Στις Θερμοπύλες συνάντησε την πρώτη αντίσταση, 3.700 Πελοποννήσιοι, 300 Σπαρτιάτες, 400 Θεσπιείς και 700 Θηβαίοι σύνολο 5.100 στρατιώτες υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα. Στις 17 Σεπτεμβρίου 480π.χ. ο Ξέρξης επιτέθηκε, οι Έλληνες άντεξαν στις συνεχείς επιθέσεις όλη την ημέρα. Στις 18 Σεπτεμβρίου ο στρατός των Περσών επιτέθηκε ξανά. Κατά την διάρκεια όμως της ημέρας ο Ξέρξης πληροφορήθηκε την ύπαρξη παρακαμπτήριας οδού από τον Εφιάλτη και έστειλε 20.000 άντρες σε μία κυκλωτική κίνηση. Ο Λεωνίδας πληροφορήθηκε το γεγονός την νύχτα. Στο πολεμικό συμβούλιο που συγκάλεσε πολλοί υποστήριξαν υποχώρηση. Οι διαταγές όμως που είχε λάβει από την Σπάρτη ήταν σαφείς, να αντισταθεί μέχρι τέλους, οι Θεσπιείς και οι Θηβαίοι έμειναν μαζί του, ο Λεωνίδας διέταξε τους υπόλοιπους να αποχωρίσουν. Στις 19 Σεπτεμβρίου οι αμυνόμενοι πολεμώντας σε δύο μέτωπα έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι μέχρι τέλους εκτός από τους Θηβαίους που προς το τέλος της μάχης παραδόθηκαν. Οι Πέρσες είχαν 20.000 νεκρούς και οι Έλληνες 4.000. 

Η αμυντική διάταξη του Ελληνικού στρατού στις Θερμοπύλες έγινε με την βοήθεια του Αθηναϊκού στόλου ο οποίος απέτρεψε την πλαγιοκόπηση του από τον Περσικό στόλο. Οι Αθηναίοι τις τρεις ημέρες των μαχών έδειξαν την δυναμική του στόλου τους με τις κινήσεις του και με την Ναυμαχία στο Αρτεμίσιο. Ο Ξέρξης έλαβε το διπλό μήνυμα, στην ξηρά με πολλές θυσίες θα κέρδιζε σκέτο γη και ύδωρ χωρίς ανθρώπους, στην θάλασσα ο πολυδάπανος στόλος του δεν μπορούσε να κάνει πολλά πράματα. Δέκα ημέρες αργότερα ο Ξέρξης θα έπαιρνε τον δρόμο του γυρισμού με τον μισό στρατό του, μετά την Ναυμαχία της Σαλαμίνας.