Η ναυμαχία της Σαλαμίνας 480 π.χ.

 Την άνοιξη του 480 π.χ. ο Ξέρξης πέρασε στην Ευρώπη από τα στενά του Ελλησπόντου με δύναμη που εκτιμάται σε 220.000 μάχιμους άντρες συν 22.000 που είχε για την τροφοδοσία και άλλα καθήκοντα. Μαζί με τους 408.000 που υπολογίζετε ότι χρειαζόταν για την επάνδρωση του στόλου του δίνουν ένα άθροισμα 650.000 αντρών. Όλες οι πόλεις και τα κράτη βόρεια της Θήβας μήδισαν. Η πρώτη γραμμή άμυνας των Ελλήνων ήταν στις Θερμοπύλες και το Αρτεμίσιο. Ο Ξέρξης αφού πέρασε από τις Θερμοπύλες κατευθύνθηκε προς την Αθήνα. Οι Αθηναίοι μετέφεραν τον κύριο όγκο του πληθυσμού της Αθήνας στην Τροιζήνα. Στις 27 Σεπτεμβρίου οι Πέρσες εισήλθαν στην άδεια Αθήνα την λεηλάτησαν και την πυρπόλησαν. Στις 28 Σεπτεμβρίου ο περσικός στόλος αγκυροβόλησε στην παραλία του Φαλήρου, ο Αθηναϊκός και ο συμμαχικός στόλος βρίσκονταν απέναντι στην Σαλαμίνα. 

 Η Σαλαμίνα και ο Ισθμός της Κορίνθου ήταν η δεύτερη γραμμή άμυνας των Ελλήνων. Στον Ισθμό οι Σπαρτιάτες με τους συμμάχους τους κατασκεύαζαν εντατικά ένα πέτρινο τοίχος για να αμυνθούν. Οι Αθηναίοι αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τον Περσικό στόλο στα στενά της Σαλαμίνας, ο Σπαρτιάτης Ευριβιάδης που τον είχαν αναδείξει αρχηγό του Ελληνικού στόλου αν και προτιμούσε να αποσυρθούν στον Ισθμό πείστηκε να μείνουν στην Σαλαμίνα, έπρεπε να πειστεί και ο Ξέρξης να ναυμαχήσει στα στενά της Σαλαμίνας, αυτό το κατάφερε με ένα τέχνασμα ο Αθηναίος στρατηγός Θεμιστοκλής. Έστειλε έναν δούλο του στο Ξέρξη να του αναφέρει ότι οι Έλληνες διχάστηκαν και κάποιες μονάδες θα επέστρεφαν το βράδυ στην πατρίδα τους. Ο Πέρσης ηγεμόνας πίστεψε αυτό που ήθελε να πιστέψει, αποφάσισε να καταστρέψει τον Ελληνικό στόλο ναυμαχώντας στα στενά της Σαλαμίνας, έστειλε μία Αιγυπτιακή μοίρα στην δυτική πλευρά του νησιού για να αποκλείσει τυχόν προσπάθεια διαφυγής από δυτικά ενώ προώθησαν πλοία στις δύο πλευρές του νησιού Ψυττάλεια για να αποκλείσει την διαφυγή από ανατολικά και στο οποίο αποβίβασε 400 οπλίτες με σκοπό να σκοτώνουν τους εχθρούς που θα καταφεύγουν εκεί από τα χτυπημένα πλοία κατά την διάρκεια της επικείμενης ναυμαχίας. 

 Οι Έλληνες είχαν 380 πλοία από τα οποία τα 200 ήταν των Αθηναίων, οι Πέρσες είχαν περίπου 1200 πλοία. Ο Θεμιστοκλής εφάρμοσε ένα καλοδουλεμένο σχέδιο. Ήξερε ότι ο χρόνος κυλάει σε βάρος των εχθρών (ερχόταν χειμώνας και έπρεπε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες για αρκετούς μήνες), αποφάσισε να πολεμήσουν στα στενά της Σαλαμίνας όπου οι άνεμοι και τα ρεύματα τούς ήταν απελπιστικά οίκια (γνώριζαν τι άνεμος θα πνεύσει και πότε και τι ελιγμό θα κάνουν για να πετύχουν αυτό που θέλουν), δεν θα πολεμούσε ποτέ σε ανοιχτή θάλασσα όπου εύκολα θα τους κύκλωναν, αρνήθηκε να εμπλακεί σε ναυμαχία το απόγευμα της 28 Σεπτεμβρίου, όταν αναπτύχθηκε απέναντί τους ο περσικός στόλος, επειδή δεν τον ευνοούσαν τα χρονικά περιθώρια και οι καιρικές συνθήκες, έστειλε τον δούλο του στον Ξέρξη για να τον βοηθήσει να πάρει την απόφαση που πήρε.

 Στις 29 Σεπτεμβρίου το ξημέρωμα εμφανίστηκαν ο περσικός στόλος με περίπου 450 πλοία σε στοίχους των τριών κατά μήκος της Αττικής ακτογραμμής με μέτωπο 5.000 μέτρα, οι Έλληνες επιβιβάστηκαν και σχημάτισαν δύο παράλληλες γραμμές μήκους 4.000 μέτρων από την Φαρμακούσα (Αγ. Γεώργιος) μέχρι την Ψυττάλεια. Οι Πέρσες προωθήθηκαν και οι δύο στόλοι συμπλέχτηκαν. Οι Πέρσες είχαν πυκνό σχηματισμό και όταν χρειάστηκαν να υποχωρήσουν άρχισαν να συγκρούονται μεταξύ τους. Το απόγευμα ο περσικός είχε καταφύγει στο Φάληρο αφήνοντας πίσω του 200 πλοία ναυαγισμένα, κατεστραμμένα ή κυριευμένα. Οι Ελληνικές απώλειες ήταν 40 πλοία. Πέντε ημέρες αργότερα οι Πέρσες υποχωρήσαν στην Βοιωτία όπου ο Ξέρξης άφησε ένα μέρος του στρατού με τον Μαρδόνιο και με τον υπόλοιπο στρατό επέστρεψε στην Ασία.